ജ്ഞാനവിജ്ഞാന യോഗം ശ്രീഭഗവാനുവാച- മയ്യാസക്തമനാഃ പാര്‍ഥ യോഗം യുഞ്ജന്‍ മദാശ്രയഃ അസംശയം സമഗ്രം മാം യഥാ ജ്ഞാസ്യസി തത് ശൃണു ഭഗവാന്‍ പറഞ്ഞു- ഹേ അര്‍ജുനാ, (പരമാത്മാവായ) എന്നില്‍ ആസക്തമായ മനസ്സോടെയും എന്നെത്തന്നെ ശരണം പ്രാപിച്ചും യോഗം അഭ്യസിക്കുന്നവന്‍, എന്നെ സംശയാതീതമായും...

ജ്ഞാനവിജ്ഞാന യോഗം വ്യാസമഹര്‍ഷിയുടെ കാലമായപ്പോഴേയ്ക്ക് ഉപനിഷത്തുക്കളുടെ സാരം ഏട്ടിലെ താത്പര്യവും നിത്യജീവിതത്തില്‍ അതിനുള്ള പ്രായോഗികതയും ഇങ്ങനെ പുനരവതരിപ്പിക്കേണ്ടിവന്നത്. 'തത്ത്വമസി' എന്നതിലെ 'തത്' (അത്-പരമാത്മസ്വരൂപം) ആണ് ഇനിയുള്ള ആറ് അധ്യായങ്ങളിലെ വിഷയം....

യോഗിനാമപി സര്‍വേഷാം മദ്ഗതേനാന്തരാത്മനാ ശ്രദ്ധാവാന്‍ ഭജതേ യോ മാം സ മേ യുക്തതമോ മതഃ ഏതൊരുവന്‍ ശ്രദ്ധയോടുകൂടിയവനായി എന്നിലേക്കുതന്നെ പോകുന്ന അന്തഃകരണംകൊണ്ട് എന്നെ ഭജിക്കുന്നുവോ അവന്‍ യോഗികളില്‍ സര്‍വോത്തമനായ യോഗയുക്തനാണെന്ന് ഞാന്‍ കരുതുന്നു. വിഷയങ്ങളിലേക്ക്...

തപസ്വിഭ്യോ/ധികോ യോഗീ ജ്ഞാനിഭ്യോ/പി മതോ/ധികഃ കര്‍മിഭ്യശ്ചാധികോ യോഗീ തസ്മാദ്യോഗീ ഭവാര്‍ജുന യോഗി തപസ്വികളെക്കാള്‍ ശ്രേഷ്ഠനാണ്, ശാസ്ത്രപണ്ഡിതരെക്കാളും ശ്രേഷ്ഠനാണ്. കര്‍മികളെക്കാളും യോഗിയാണ് ശ്രേഷ്ഠന്‍ എന്നാണ് (എന്റെ) അഭിപ്രായം. അതിനാല്‍ ഹേ അര്‍ജുനാ, നീ യോഗിയായി...

ധ്യാനയോഗം പ്രയത്‌നനാദ്യതമാനസ്തു യോഗീ സംശുദ്ധകില്ബിഷഃ അനേകജന്മസംസിദ്ധഃ തതോ യാതി പരാംഗതിം തീവ്രമായി പ്രയത്‌നനിക്കുന്ന (ധ്യാന)യോഗിയാകട്ടെ, അനേകജന്മങ്ങളിലൂടെ പാപങ്ങളകന്ന് ശുദ്ധാന്തഃകരണനായി യോഗസിദ്ധി നേടി അവസാനം പരമമായ സ്ഥാനത്തെത്തുന്നു. ജീവാത്മാവിന് (രൂപനിര്‍മാണക്ഷേത്രത്തിന്)...

പൂര്‍വാഭ്യാസേന തേനൈവ ഹ്രിയതേ ഹ്യവശോ/പി സഃ ജിജ്ഞാസുരപി യോഗസ്യ ശബ്ദബ്രഹ്മാതിവര്‍ത്തതേ പൂര്‍വജന്മത്തില്‍ ചെയ്ത ആ (യോഗ) അഭ്യാസംകൊണ്ടുതന്നെ അവന്‍ (യോഗഭ്രഷ്ടനായവന്‍) പരാധീനനായിപ്പോയാലും (പ്രതിബന്ധങ്ങള്‍ കാരണം അവന്‍ തയ്യാറല്ലെന്നാല്‍പ്പോലും)(വിഷയങ്ങളില്‍ നിന്ന്...

തത്ര തം ബുദ്ധിസംയോഗം ലഭതേ പൗര്‍വദേഹികം യതതേ ച തതോ ഭൂയഃ സംസിദ്ധൗ കുരുനന്ദന അല്ലയോ അര്‍ജുനാ, അവിടെ വെച്ച് (അവന്) മുന്‍ജന്മത്തിലുണ്ടായിരുന്ന ബുദ്ധിയോട് ചേര്‍ച്ച കൈവരുന്നു. അപ്പോള്‍ വീണ്ടും ആത്മസ്വരൂപദര്‍ശനത്തിനായി യത്‌നനിക്കയും ചെയ്യുന്നു. (ബുദ്ധിസംയോഗം = ജ്ഞാനയോഗം.)...

ധ്യാനയോഗം അഥവാ യോഗിനാമേവ കുലേ ഭവതി ധീമതാം ഏതദ്ധി ദുര്‍ലഭതരം ലോകേ ജന്മ യദീദൃശം അല്ലെങ്കില്‍ ജ്ഞാനികളും യോഗികളുമായവരുടെ കുലത്തില്‍ത്തന്നെ (ഗുരുകുലങ്ങളില്‍ത്തന്നെ) ജന്മമെടുക്കാന്‍ ഇടയാവുന്നു. ഇപ്രകാരമുള്ള പിറവി ഏതോ അത് ഈ ലോകത്തില്‍ ദുര്‍ലഭം തന്നെയാണ്. 'കുലേ'...

ധ്യാനയോഗം പ്രാപ്യ പുണ്യകൃതാം ലോകാന്‍ ഉഷിത്വാ ശാശ്വതീഃ സമാഃ ശുചീനാം ശ്രീമതാം ഗേഹേ യോഗഭ്രഷേ്ടാ/ഭിജായതേ യോഗഭ്രഷ്ടന്‍ പുണ്യലോകങ്ങളെ പ്രാപിച്ച് ചിരകാലം സസുഖം വാണ് ശുദ്ധമനസ്‌കരും ഐശ്വര്യമുള്ളവരുമായ ആളുകളുടെ ഗൃഹത്തില്‍ ജനിക്കുന്നു. ഗീത ജാതിവ്യവസ്ഥയെയും അന്ധവിശ്വാസങ്ങളെയും...

ധ്യാനയോഗം ശ്രീഭഗവാനുവാച: പാര്‍ത്ഥ നൈവേഹ നാമുത്ര വിനാശസ്തസ്യ വിദ്യതേ നഹി കല്യാണകൃത് കശ്ചിത് ദുര്‍ഗതിം താത ഗച്ഛതി ശ്രീഭഗവാന്‍ പറഞ്ഞു- അല്ലയോ അര്‍ജുനാ, അവന് (യോഗവിഘ്‌നം നേരിട്ടവന്) ഇവിടെ (ഈ ലോകത്തില്‍) നാശം (അധോഗതി) ഉണ്ടാകുന്നില്ല. പരലോകത്തും (അവന്) നാശം സംഭവിക്കില്ല....

ധ്യാനയോഗം ഏതന്മേ സംശയം കൃഷ്ണ ഛേത്തുമര്‍ഹസ്യശേഷതഃ ത്വദന്യഃ സംശയസ്യാസ്യ ഛേത്താ ന ഹ്യുപപദ്യതേ കൃഷ്ണ, എന്റെ ഈ സംശയത്തെ കടയോടെ മുറിച്ചു നീക്കാന്‍ അങ്ങ് അര്‍ഹനാണ്. (ദയവായി അത് ചെയ്തു തരണമെന്ന് അപേക്ഷ). എന്തുകൊണ്ടെന്നാല്‍ അങ്ങല്ലാതെ ഈ സംശയത്തെ (സമൂലം) നിവാരണം ചെയ്യാന്‍...

ധ്യാനയോഗം കച്ചിന്നോഭയവിഭ്രഷ്ടഃ ഛിന്നാഭ്രമിവ നശ്യതി അപ്രതിഷേ്ഠാ മഹാബാഹോ വിമൂഢോ ബ്രഹ്മണഃ പഥി അല്ലയോ മഹാപുരുഷ, വിമൂഢനായ അവന്‍ ആത്മസ്വരൂപത്തിലേക്കുള്ള മാര്‍ഗത്തില്‍ നിലയുറപ്പു കിട്ടാതെ രണ്ടില്‍നിന്നും പുറത്താക്കപ്പെട്ടവനായി ചിതറിയ മേഘംപോലെ നശിക്കയില്ലേ?...

ധ്യാനയോഗം അര്‍ജുന ഉവാച- അയതിഃ ശ്രദ്ധയോപേതഃ യോഗാച്ചലിതമാനസഃ അപ്രാപ്യ യോഗസംസിദ്ധിം കാം ഗതിം കൃഷ്ണ ഗച്ഛതി അര്‍ജുനന്‍ പറഞ്ഞു- അല്ലയോ കൃഷ്ണാ, ശ്രദ്ധയോടുകൂടി യോഗത്തില്‍ പ്രവേശിച്ചതില്‍പ്പിന്നെ (അതിനെ പൂര്‍ത്തിയാക്കുന്നതിന്) പ്രയത്‌നനം വേണ്ടുംവണ്ണം ചെയ്യാതെ...

ധ്യാനയോഗം അസംയതാത്മനാ യോഗഃ ദുഷ്പ്രാപമിതി മേ മതിഃ വശ്യാത്മനാ തു യതതാ ശക്യോശവാപ്തുമുപായതഃ മനോനിയന്ത്രണമില്ലാത്തവന് യോഗത്തെ പ്രാപിക്കുക സാധ്യമല്ലെന്നാണ്എന്റെ അഭിപ്രായം. എന്നാല്‍ മനോനിയന്ത്രണമുള്ള പ്രയത്‌നനശാലിക്ക് (മുന്‍പറഞ്ഞ) ഉപായങ്ങളിലൂടെ അതിനെ പ്രാപിക്കാന്‍...

ധ്യാനയോഗം ശ്രീഭഗവാനുവാച- അസംശയം മഹാബാഹോ മനോ ദുര്‍നിഗ്രഹം ചലം അഭ്യാസേന തു കൗന്തേയ വൈരാഗ്യേണ ച ഗൃഹ്യതേ ശ്രീഭഗവാന്‍ പറഞ്ഞു- ശക്തനായ അര്‍ജുനാ, നിയന്ത്രിക്കാന്‍ പ്രയാസമുള്ളതും ചഞ്ചലവുമാണ് മനസ്സ് എന്നതില്‍ ഒരു സംശയവുമില്ല. പക്ഷേ, അല്ലയോ കുന്തീപുത്രാ, അതിനെ അഭ്യാസംകൊണ്ടും...

ധ്യാനയോഗം ചഞ്ചലം ഹി മനഃ കൃഷ്ണ പ്രമാഥി ബലവദ്ദൃഢം തസ്യാഹം നിഗ്രഹം മന്യേ വോയോരിവ സുദുഷ്‌കരം എന്തുകൊണ്ടെന്നാല്‍, അല്ലയോ കൃഷ്ണാ, മനസ്സ് ചഞ്ചലവും (ദേഹേന്ദ്രിയങ്ങളെ) ക്ഷോഭിപ്പിക്കുന്നതും (വിചാരംകൊണ്ടു ജയിക്കാന്‍ അസാധ്യമായത്ര) ബലവത്തും (വിഷയവാസനകളുമായുള്ള ബന്ധത്തില്‍)...