അര്‍ജുന ഉവാച- യോ/യം യോഗസ്ത്വയാ പ്രോക്തഃ സാമ്യേന മധുസൂദന ഏതസ്യാഹം ന പശ്യാമി ചഞ്ചലത്വാത് സ്ഥിതിം സ്ഥിരാം അല്ലയോ മധുസൂദനാ, സമബുദ്ധിയെ മുന്‍നിര്‍ത്തി ഈ ഏതൊരു യോഗം അങ്ങു പറഞ്ഞുവോ അതിന്റെ ഇളകാത്ത നിലനില്പിനെ മനസ്സിന്റെ ഇടര്‍ച്ച കാരണം എനിക്കു കാണാനാവുന്നില്ല. മനുഷ്യമനസ്സിന്റെ...

ആത്മൗപമ്യേന സര്‍വത്ര സമം പശ്യതി യോ/ര്‍ജുന സുഖം വാ യതി വാ ദുഃഖം സ യോഗീ പരമോ മതഃ അല്ലയോ അര്‍ജുനാ, എല്ലാ ചരാചരങ്ങളുടെയും സുഖവും അഥവാ ദുഃഖവും തനിക്കുതന്നെ സംഭവിക്കുന്നതിനു തുല്യമായി ആര്‍ കരുതുന്നുവോ ആ യോഗിയാണ് ഉത്തമനെന്നത്രെ എന്റെ അഭിപ്രായം. മനുഷ്യവംശത്തിന്റെ എല്ലാ...

ധ്യാനയോഗം സര്‍വഭൂതസ്ഥിതം യോ മാം ഭജത്യേകത്വമാസ്ഥിതഃ സര്‍വഥാ വര്‍ത്തമാനോശപി സ യോഗീ മയി വര്‍ത്തതേ ആരാണോ സര്‍വചരാചരങ്ങളിലുമിരിക്കുന്ന എന്നെ (താനുമായി) ഏകസ്വരൂപത്തില്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നതായി (നിശ്ചയിച്ച്) ഭജിക്കുന്നത് അങ്ങനെയുള്ള യോഗി എവ്വിധം കഴിയുന്നവനായാലും...

യോ മാം പശ്യതി സര്‍വത്ര സര്‍വം ച മയി പശ്യതി തസ്യാഹം ന പ്രണശ്യാമി സ ച മേ ന പ്രണശ്യതി ആരാണോ സര്‍വചരാചരങ്ങളിലും എന്നെ ദര്‍ശിക്കുന്നത്, സര്‍വചരാചരങ്ങളെയും എന്നിലും ദര്‍ശിക്കുന്നത്, അവന് ഞാന്‍ (ഒരിക്കലും) ഇല്ലാതാകുന്നില്ല. അവന്‍ എനിക്കും (ഒരിക്കലും) ഇല്ലാതാകുന്നില്ല....

ധ്യാനയോഗം സര്‍വഭൂതസ്ഥമാത്മാനം സര്‍വഭൂതാനി ചാത്മനി ഈക്ഷതേ യോഗയുക്താത്മാ സര്‍വത്ര സമദര്‍ശനഃ എല്ലാറ്റിലും സമത്വം ദര്‍ശിക്കുന്ന യോഗയുക്തമായ സ്വത്വത്തോടുകൂടിയവന്‍ താന്‍ എല്ലാ ഭൂതങ്ങളിലും ഇരിക്കുന്നതായും (അതേസമയം) എല്ലാ ഭൂതങ്ങളും തന്നില്‍ ഇരിക്കുന്നതായും...

ധ്യാനയോഗം പ്രശാന്തമനസം ഹ്യേനം യോഗിനം സുഖമുത്തമം ഉപൈതി ശാന്തരജസം ബ്രഹ്മഭൂതമകല്മഷം പ്രശാന്തമായ മനസ്സുള്ളവനും രജോഗുണം അടങ്ങിയവനും പാപരഹിതനും ബ്രഹ്മമായി ത്തീര്‍ന്നവനുമായ ഈ യോഗി ശ്രേഷ്ഠമായ സുഖം നിശ്ചയമായും കൈവരിക്കുന്നു. യോഗത്തിലൂടെ കിട്ടുന്ന സുഖം ശ്രേഷ്ഠമാണ്....

ധ്യാനയോഗം യുഞ്ജന്നേവം സദാത്മാനം യോഗീ വിഗതകല്മഷഃ സുഖേന ബ്രഹ്മസംസ്​പര്‍ശം അത്യന്തം സുഖമശ്‌നുതേ ഇങ്ങനെ നിരന്തരം (തന്റെ ആത്മസ്വരൂപത്തോട്) തന്നെത്തന്നെ യോജിപ്പിക്കാന്‍ പ്രയത്‌നനിച്ച് പാപമുക്തനായ യോഗി ബ്രഹ്മസംസ്​പര്‍ശം എന്ന ആത്യന്തികസുഖത്തെ അനായാസം പ്രാപിക്കുന്നു....

യതോ യതോ നിശ്ചരതി മനശ്ചഞ്ചലമസ്ഥിരം തതസ്തതോ നിയമൈ്യതത് ആത്മന്യേവ വശം നയേത് ഉറയ്ക്കാതെ ഇളകിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്ന മനസ്സ് ഏതേതിലേക്ക് പുറപ്പെടുന്നുവോ അതില്‍ നിന്നോരോന്നില്‍ നിന്നും (അപ്പപ്പോള്‍) അതിനെ കടിഞ്ഞാണിട്ടു പിടിച്ച് ആത്മാവിന്റെ വശത്തേക്കുതന്നെ നയിക്കണം. ...

ധ്യാനയോഗം ശനൈഃ ശനൈരുപരമേത് ബുദ്ധ്യാ ധൃതിഗൃഹീതയാ ആത്മസംസ്ഥം മനഃകൃത്വാ ന കിഞ്ചിദപി ചിന്തയേത് വിവേകബലമുള്ള ബുദ്ധികൊണ്ട് മനസ്സിനെ ആത്മസ്വരൂപത്തില്‍ ഉറപ്പിച്ചിട്ട് മെല്ലെമെല്ലെ അന്തരാത്മാവില്‍ രമിക്കണം. മറ്റൊന്നുംതന്നെ ആലോചിക്കരുത്. മനസ്സിനെ ശുദ്ധിയാക്കാന്‍...

സങ്കല്പപ്രഭവാന്‍ കാമാന്‍ ത്യക്ത്വാ സര്‍വാനശേഷതഃ മനസൈവേന്ദ്രിയഗ്രാമം വിനിയമ്യ സമന്തതഃ സങ്കല്പത്തില്‍ നിന്നുണ്ടാകുന്ന എല്ലാ ആര്‍ത്തികളെയും നിശ്ശേഷം കളഞ്ഞിട്ട് മനസ്സുകൊണ്ടുതന്നെ ഇന്ദ്രിയങ്ങളെയെല്ലാം സകല വിഷയങ്ങളില്‍ നിന്നും ഒതുക്കി നിര്‍ത്തിയിട്ട് (യോഗം...

ധ്യാനയോഗം യത്രോപരമതേ ചിത്തം നിരുദ്ധം യോഗസേവയാ യത്രചൈവാത്മനാത്മാനം പശ്യന്നാത്മനി തുഷ്യതി സുഖമാത്യന്തികം യത്തത് ബുദ്ധിഗ്രാഹ്യമതീന്ദ്രിയം വേത്തി യത്ര ന ചൈവായം സ്ഥിതശ്ചലതി തത്ത്വതഃ യം ലബ്ധ്വാ ചാപരം ലാഭം മന്യതേ നാധികം തതഃ യസ്മിന്‍ സ്ഥിതോ ന ദുഃഖേന ഗുരുണാപി...

ധ്യാനയോഗം യഥാ ദീപോ നിവാതസ്ഥഃ നേങ്‌തേ സോപമാ സ്മൃതാ യോഗിനോ യതചിത്തസ്യ യുഞ്ജതോ യോഗമാത്മനഃ കാറ്റില്ലാത്തിടത്ത് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന ദീപം (നാളം) എവ്വിധം അചഞ്ചലമായിരിക്കുന്നുവോ ആ ഉപമയാണ്ആത്മധ്യാനം അഭ്യസിക്കുന്ന മനോനിയന്ത്രണമുള്ള യോഗിയെ സംബന്ധിച്ച് (യോഗജ്ഞന്മാരാല്‍)...

ധ്യാനയോഗം യദാ വിനിയതം ചിത്തം ആത്മന്യേവാവതിഷ്ഠതേ നിസ്​പൃഹഃ സര്‍വകാമേഭ്യ യുക്ത ഇത്യുച്യതേ തദാ നിയന്ത്രിതമായ മനസ്സ് എപ്പോള്‍ ആത്മാവില്‍ത്തന്നെ സ്ഥിരമായി നില്‍ക്കുന്നുവോ അപ്പോള്‍ എല്ലാ ഇന്ദ്രിയവിഷയങ്ങളിലും ആര്‍ത്തി അറ്റ സാധകനെ യുക്തന്‍ എന്നു പറയുന്നു. ഇനിയുള്ള...

ധ്യാനയോഗം നാത്യശ്‌നതസ്തു യോഗോ/സ്തി ന ചൈകാന്തമനശ്‌നതഃ ന ചാതിസ്വപ്നശീലസ്യ ജാഗ്രതോ നൈവ ചാര്‍ജുന അല്ലയോ അര്‍ജുനാ, ഏറെ ഉണ്ണുന്നവന് യോഗം കൈവരിക്കാനാവില്ല. അതുപോലെ, പട്ടിണി കിടക്കുന്നവനും അധികം ഉറങ്ങുന്നവനും ഒട്ടും ഉറങ്ങാത്തവനും യോഗം സാധിക്കില്ല. സാധകന്‍ എന്ത്...

ധ്യാനയോഗം യുക്താഹാരവിഹാരസ്യ യുക്തചേഷ്ടസ്യ കര്‍മസു യുക്തസ്വപ്നാവബോധസ്യ യോഗോ ഭവതി ദുഃഖഹാ അനുയോജ്യമായ ആഹാരം മിതമായി കഴിക്കയും ഉചിതങ്ങളായ വിനോദങ്ങളില്‍ മിതമായി ഏര്‍പ്പെടുകയും കര്‍മങ്ങളില്‍ ഉചിതമായ അളവില്‍ മാത്രം ശക്തി ചെലവഴിക്കയും മിതമായി മാത്രം ഉറങ്ങുകയും...

ധ്യാനയോഗം യുഞ്ജന്നേവം സദാത്മാനം യോഗീ നിയതമാനസഃ ശാന്തിം നിര്‍വാണപരമാം മത്‌സംസ്ഥാമധിഗച്ഛതി മനസ്സടക്കം ശീലിച്ച യോഗി എപ്പോഴും ഇങ്ങനെ (പരംപൊരുളിനോട്) ചേര്‍ത്തുനിര്‍ത്തി എന്നില്‍ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന നിരതിശയസുഖം യാതൊന്നോ ആ ശാന്തിയെ പ്രാപിക്കുന്നു. സദാ എന്ന പദംകൊണ്ട്...